Το να περιβαλλόμαστε με οθόνες (τηλεοράσεις, κινητά, laptop, tablets, κλπ.) έχει μια απροσδόκητη παρενέργεια: την στέρηση ύπνου. Είτε μένουμε ξύπνιοι για να δούμε το επεισόδιο της αγαπημένης μας σειράς, είτε για να σερφάρουμε το Internet, σύμφωνα με μια έρευνα το 40% περίπου των ατόμων κοιμούνται λιγότερο από 7 ώρες τη νύχτα… και σαν συνέπεια το σώμα και το μυαλό τους υποφέρει.
1. Η στέρηση ύπνου σε αποβλακώνει
Ο ύπνος διαδραματίζει έναν κρίσιμο ρόλο στην σκέψη και τη μάθηση. Η στέρηση ύπνου βλάπτει αυτές τις διανοητικές λειτουργίες με πολλούς τρόπους. Πρώτον, εξασθενίζει την προσοχή, την εγρήγορση, τη συγκέντρωση, την κρίση, και την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων. Αυτό καθιστά πιο δύσκολη την αποτελεσματική εκμάθηση. Δεύτερον, κατά τη διάρκεια της νύχτας, διάφοροι κύκλοι του ύπνου παίζουν ρόλο στην “εδραίωση” των αναμνήσεων στο μυαλό. Εάν δεν κοιμάσαι αρκετά, δεν είσαι σε θέση να θυμάσαι αυτά που έμαθες και έζησες στη διάρκεια της ημέρας.
2. Η στέρηση ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας
Οι διαταραχές ύπνου και η χρόνια στέρηση ύπνου μπορούν να σε θέσουν σε κίνδυνο για καρδιοπάθειες, εμφράγματα και συγκοπές, αρρυθμία, υπέρταση, εγκεφαλικά επεισόδια και διαβήτη. Σύμφωνα με στατιστικές, το 90% των ατόμων που πάσχουν από αϋπνίες – μια διαταραχή όπου κάποιο άτομο δεν μπορεί να κοιμηθεί και να παραμείνει κοιμισμένο – έχουν και κάποιο άλλο πρόβλημα υγείας.
Η στέρηση ύπνου αυξάνει επίσης τις πιθανότητες για θνησιμότητα. Βρετανοί ερευνητές εξέτασαν το πώς ο ύπνος επηρεάζει την θνησιμότητα πάνω από 10.000 δημόσιων υπαλλήλων για πάνω από δύο δεκαετίες. Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν το 2007, έδειξαν ότι τα άτομα που είχαν περιορίσει τον ύπνο τους από 7 σε 5 ώρες ή λιγότερες τη νύχτα παρουσίασαν περίπου διπλάσιες πιθανότητες πρόωρου θανάτου από σχεδόν όλα τα αίτια.
3. Η στέρηση ύπνου ρίχνει το λίμπιντο
Οι ειδικοί λένε ότι τα άτομα που στερούνται ύπνου παρουσιάζουν χαμηλότερη επιθυμία και ενδιαφέρον για σεξ. Η πεσμένη ενέργεια, η υπνηλία και η αυξημένη ένταση μπορεί να είναι τα κύρια αίτια. Για τους άνδρες, η άπνοια ύπνου – ένα αναπνευστικό πρόβλημα που διακόπτει τον ύπνο – μπορεί να είναι ένας άλλος παράγοντας για χαμηλή σεξουαλική επιθυμία. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2002 στο Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism υποδηλώνει ότι πολλοί άνδρες που πάσχουν από άπνοια έχουν επίσης χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης. Στη μελέτη, σχεδόν το ήμισυ των ανδρών που έπασχαν από σοβαρή άπνοια είχαν επίσης ασυνήθιστα χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης κατά τη διάρκεια της νύχτας.
4. Η στέρηση ύπνου μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη
Με την πάροδο του χρόνου, η στέρηση ύπνου και οι διαταραχές του ύπνου μπορούν να συμβάλουν στην εμφάνιση συμπτωμάτων κατάθλιψης. Σε μια έρευνα ύπνου το 2005 στην Αμερική, τα άτομα που είχαν διαγνωστεί με κατάθλιψη ή άγχος ήταν μεγαλύτερες πιθανότητες να κοιμούνται λιγότερο από έξι ώρες τη νύχτα. Η πιο κοινή διαταραχή του ύπνου, η αϋπνία, έχει την ισχυρότερη σχέση με την κατάθλιψη. Σε μια μελέτη του 2007 πάνω σε 10.000 άτομα, τα άτομα που υπέφεραν από αϋπνία είχαν 5 φορές περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν κατάθλιψη από εκείνα που κοιμόταν κανονικά. Είναι γεγονός ότι η αϋπνία είναι συχνά ένα από τα πρώτα συμπτώματα της κατάθλιψης.
Η αϋπνία και η κατάθλιψη αλληλοτρέφονται. Η στέρηση ύπνου συχνά επιδεινώνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης και η κατάθλιψη μπορεί να κάνει δύσκολο σε κάποιον να κοιμηθεί. Από τη θετική πλευρά, η θεραπεία προβλημάτων του ύπνου μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία της κατάθλιψης, και αντίστροφα.
5. Η στέρηση ύπνου γερνά το δέρμα σου
Τα περισσότερα άτομα έχουν βιώσει χλωμό δέρμα και πρησμένα μάτια όταν έμειναν ξάγρυπνα για μερικές νύχτες. Πέρα όμως από αυτά, η μακροχρόνια στέρηση ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε θαμπό δέρμα, λεπτές γραμμές και μαύρους κύκλους κάτω από τα μάτια. Όταν δεν κοιμάσαι αρκετά, το σώμα σου απελευθερώνει περισσότερη κορτιζόλη, που είναι η ορμόνη του στρες. Σε υπερβολικά ποσά, η κορτιζόλη μπορεί να διασπάσει το κολλαγόνο, που είναι η πρωτεΐνη που διατηρεί το δέρμα λείο και ελαστικό.
Η στέρηση ύπνου έχει επίσης σαν συνέπεια τη μείωση της παραγωγής από το σώμα της αυξητικής ορμόνης. Όταν είμαστε νέοι, η ανθρώπινη αυξητική ορμόνη προωθεί την ανάπτυξη. Καθώς γερνάμε, η ανθρώπινη αυξητική ορμόνη βοηθά στην αύξηση της μυϊκής μάζας και ενισχύει το δέρμα και τα οστά. Η ανθρώπινη αυξητική ορμόνη παράγεται κατά τη διάρκεια του βαθύ ύπνου και φαίνεται ότι είναι μέρος της διαδικασίας της επισκευής των ιστών από τη φθορά της ημέρας.
Στο Health & Fitness Tip της επόμενης εβδομάδας θα μιλήσουμε και για άλλες επιπτώσεις της στέρησης ύπνου στην υγεία και γενικότερα στη ζωή σου.
